فنیتروتیون ( fenitrothion ) (سومیتیون sumithion EC 50%)
فنیتروتیون
نام عمومی fenitrothion
LD50 : 1370 ml/kg
فرمولاسیون ec50%
دوره کارنس : 14-21 روز
این آفت کش در بازار با نام تجاری سومیتیون sumithion EC 50% وجود دارد. فنیتروتیون از گروه حشره کشهای فسفره آلی و زیر گروه اسید فسفروتیوپیک می باشد .که به صورت غیر سیستمیک و اثر تماسی،گوارشی و نفوذی برای کنترل طیف وسیعی از حشرات مکنده و جونده فرموله می شود .این ترکیب به صورت امولوسیون ( EC 50% ) فرموله میشود . دوام سم بر روی سطح سمپاشی شده دارای خلل و فرج مثل دیوار 3 ماه ، در خاک 10 تا 20 روز و روی گیاه 2 تا 3 هفته است . سمیت گوارشی این ترکیب نسبتا زیاد و سمیت پوستی آن کم است . این ترکیب برای زنبور عسل بسیار خطرناک است .
مکانیسم اثر :
فنیتروتیون حشره کش و کنه کش تماسی و گوارشی با اثر ضربه ای شدید و دوره محافظتی متوسط ( 10 تا 15 روز ) است . توانائی این سم در مهار آنزیم کولین استراز در سیستم عصبی جانوران است . استیل کولین به عنوان ناقل پیام عصبی در فضای بین سیناپسی عمل می کند و موجب تحریک اکسین بعدی می شود. فنیتروتیون در بدن حشره موجب تجمع در سیناپس شده و در نتیجه تحریک رشته عصبی بعدی به صورت مستمر ادامه می یابد ، چون آنزیم کولین استراز لازم برای تجزیه استیل کولین در فضای بین سیناپسی و حذف این تحریک مستمر به واسطه فنیتروتیون بلوکه شده است .
موارد مصرف :
فنیتروتیون به منظور کنترل سرخرطومیها ، تریپسها ، ملخها ، لارو پروانه ها و سوسکها ، مگسها و حشرات مکنده نظیر شته ها ، پسیلها ، شپشکه و سنهای روی گندم ، جو ، برنج ، سبزیجات ، درختان میوه ، مو ، پسته ، نیشکر ، یونجه ، توتون ، پنبه ، مرکبات ، مراتع و جنگلها و ... استفاده میشود .
سازگاری و اختلاط :
فنیتروتیون در غلظتهای بالاتراز حد توصیه شده روی برخی از سبزیجات نظیر کلم ایجاد حساسیت و روی برخی از واریته های سیب ایجاد زنگار می کند .این ترکیب در محیط قلیائی با سرعت بالا و در محیط اسیدی به آهستگی هیدرولیز میشود . با کلیه قارچکشها و حشره کشهای رایج قابل اختلاط است ولی با ترکیبات قلیائی مثل ترکیب بردو ناسازگار است . تکنیکال ( ماده موثره ) این ترکیب روی آهن خاصیت خورندگی دارد .
مطالب بالا از بین سایتهای خارجی و بروشورهای مختلف گرد آوری شده است و کپی و استفاده از آن بدون مجوز از شرکت کشاورزی و دامپروی سرافراز هزارمسجد منع قانونی دارد .
موارد توصیه فنیتروتیون در محصولات کشاورزی
نام محصول |
نام آفت |
مقدار مصرف |
گندم و جو
|
سن گندم،ملخ مرکشی و صحرائی |
ا – 5/1 لیتر در هکتار |
سایر ملخهای غلات |
ا-5/0 لیتر در هکتار |
|
شته گندم |
ا لیتر در هکتار |
|
ذرت |
کرم ساقه خوار |
2-3 لیتر در هکتار |
برنج |
کرم ساقه خوار برنج |
2- 5/1 لیتر در هکتار |
نیشکر |
ملخ آسیائی |
2-5/1 لیتر در هزار لیتر آب |
سبزیجات |
شته سبز ،تریپس،مگس پیاز و خربزه |
1-5/1 لیتر در هزار لیتر آب |
درختان میوه |
کرم سیب، پسیل گلابی،شته سبز هلو و تریپس |
1- 5/1 در هزار لیتر آب |
مرکبات |
شپشک قرمز و شته ها |
1-5/1 لیتر در هزار لیتر آب |
شپشک نرم تن |
2-3 در هزار |
|
یونجه |
سرخرطومی یونجه |
2- 3 در هزار لیتر آب |
مو |
کرم خوشه خوار انگور |
1-5/1 لیتر در هزار لیتر آب |
توتون |
شته ها ، تریپس،کرم غوزه |
1-5/1 لیتر در هزار لیتر آب |
پسته |
سنهای ناقل نماتوسپرا و سنهای درختی و سوسک سر شاخه خوار |
2-5/1 لیتر در هزار لیتر آب |