مرفولوژی سلولهای گیاهی

سلول گياهي :

پژوهش دربارة سلول و بافتهاي گياهي از سال 1665 توسط رابرت هوك، فيزيكدان انگليسي آغاز شد. هوك با مشاهدة بافت چوب پنبه‌اي و حفره‌هاي ميان تهي آن كلمه سلول را براي واحدهاي تشكيل دهندة اين بافت به كار برد.

مطابق نظريه‌اي: سلول (ياخته) به عنوان واحد ساختاري موجودات زنده معرفي شده است.

اگر گفته مي‌شود كه سلول واحد ساختار و كار موجود زنده است، اين گفته نه تنها در تك سلولي‌ها بلكه در جانداراني كه به نشان از ميلياردها سلول تشكيل شده نيز صادق است. زيرا زندگي اين موجود پر سلولي بستگي به فعاليت‌هاي هماهنگي سلولهاي تشكيل دهندة آن دارد و كار هر يك از اين واحدها نيز مربوط به فعاليت‌هاي هماهنگ اجراي تشكيل دهندة آنهاست.

به طور كلي هر سلول گياهي شامل دو بخش است: پروتوپلاسم و ديواره سلولي.

پروتوپلاسم كه فعال‌ترين بخش زندة سلول به شمار مي‌آيد از غشاء پلاسمايي، سيتوپلاسم و هسته تشكيل يافته است. سيتوپلاسم را از خارج غشايي فرا گرفته كه بين ديوارة سلول و سيتوپلاسم واقع است و غشاي پلاسمايي نام دارد. درون سيتوپلاسم اندامكهاي متفاوتي وجود دارد.

ادامه نوشته

مرفولوژی بافتهای گیاهی -قسمت دوم

محافظ :

جهت محافظت از اندامهاي گياهي در قشر خارجي گياه تشكيل مي شود و بردونوع است:

1- اپيدرم : بافت محافظي كه اندامهاي گياه را دررشد نخستين مي پوشاند.

2- پريدرم : پوشش اندامها را در ساختمان پسين تشكيل مي دهد .

اپيدرم ( Epidermis )

معمولاً از يك لايه سلول تشكيل شده است و منشاء آن از فعاليت بخش بيروني مريستم انتهايي است كه به آن پروتودرم(protoderm ) گويند. سلولهای اپیدرم فاقد کلروپلاست و فضاي بين سلولي هستند.

ادامه نوشته

مرفولوژی بافتهای گیاهی -قسمت اول

بافتها گروهی از سلولها هستند که خاستگاه یکسان دارند. انواع گوناگون از بافتها ریشه‌ها ، ساقه‌ها و برگها را بوجود می‌آورند. در پیکر همه گیاهان دو نوع بافت وجود دارد. بافتهای مریستمی و بافتهای بالغ. بافتهای مریستمی بافتهایی هستند که از سلولهای تمایز نیافته تشکیل شده اند و می‌توانند منشا و خاستگاه سایر بافتها باشند. بافتهای بالغ بافتهایی هستند که برحسب نیاز گیاه و بر طبق عملکرد آن قسمت از گیاه بوجود می‌آیند و کارهای مختلفی را انجام می‌دهند.
انواع بافتها عبارتند از:

1- مريستم 5- بافت چوبي

2- پارانشيم 6- بافت آبكش

3- كلانشيم 7- بافت محافظ

4- اسكلرانشيم 8- بافت ترشحي

ادامه نوشته

گیاهشناسی (مرفولوژی ساقه ریشه گل میوه برگ) -قسمت دوم

ساختمان برگ و انواع آن:

برگ يكي از اندام هاي بسيار مهم در گياهان است برگ به دليل فعاليت در امر فتوسنتز و شناسايي گياهان اهميت بسزايي دارد . برگ ها از اعضاي جانبي ساقه ها هستند و در محل گره ها قرار گرفته اند . معمولاً همراه با جوانه هاي جانبي و انشعابات مي باشند . رشدبرگ محدود و متقارن است .

پهنك برگ در نتيجه فعاليت فتوسنتز و اشغال فضايي بيشتر جهت نور گيري توسعه يافته است .

منشأ برگ : برگ در ابتدا از مريستم نوك ساقه منشأ مي گيرد و در اطراف مريستم بصورت بر آمدگي ظاهر مي شود . برگ هاي جوان كه اصطلاحاً پريمورديوم ( Primordium ) ناميده مي شوند , ابتدا در فواصل بسيار نزديك ايجاد مي شوند ولي به تدريج كه فاصله آنها از مريستم نوك بيشتر مي شود از هم فاصله مي گيرند تا زماني كه فواصل بين گره ها تثبيت شود .

رشد اصلي برگ در نتيجه فعاليت مريستم هاي ديگري صورت مي گيرد كه برخي در خود برگ برخي ديگر در خارج از برگ مثلاً در دمبرگ يا در ميان گره قرار دارند .

ادامه نوشته

گیاهشناسی (مرفولوژی ساقه ریشه گل میوه برگ) -قسمت اول

ساختار اوليه و ثانويه ريشه:

در ريشه و ساقه نهاندانگان دو لپه اي دو نوع ساختار وجود دارد.ساختار نخستين،ساختماني است كه در ابتدا در ريشه و ساقه وجود دارد و ساختار پسين،ساختاري است كه در نتيجه رشد قطري ساقه و يا ريشه در اين اندامها پديد مي آيند. در واقع در گياهان چوبي(غير علفي)ضمن رشد و نمو قطري،بافتهاي جديدي ساخته و به بافتهاي قبلي ضميمه مي شود.

ريشه يكي از اندامهاي اصلي گياه محسوب مي شود كه عمدتاً عهده دار جذب مواد غذايي و نگهداري گياه است.ريشه زمين گرايي(Geotropism) مثبت و نورگرايي(Phototropism) منفي دارد. بعلاوه ريشه داراي آب گرايي(Hidrotropism) مثبت است.

ريشه ها فاقد جوانه انتهايي و جوانه هاي جانبي هستند،همچنين فاقد تقسيم بندي گره و ميان گره و فاقد اعضاي برگ و جوانه و انشعابات در محل گره ها مي باشند،بجز ريشه هايي كه در اصل ساقه هستند،مثل سيب زميني و پياز ولي زير خاك رشد مي كنند و برخي اعمال ريشه را انجام مي دهند،به اين گونه ريشه ريزوم (Rhzome) گويند.

ادامه نوشته

انواع ساقه

مبحث ساقه

مقدمه

ساقه دارای رشد طولی و رشد قطری است. تمام ساقه‌ها رشد طولی دارند ولی رشد قطری در همه آنها دیده نمی‌شود. هر دو نوع رشد نتیجه تقسیم یاخته‌های مریستمی و تولید یاخته‌های جدید است. رشد طولی مقدم بر رشد قطری است. و در ساقه‌هایی که دارای هر دو نوع رشدند ابتدا رشد طولی را آغاز می‌کنند. بهمین دلیل رشد طولی و رشد نخستین و رشد قطری را رشد پسین می‌نامند.

 

پیدایش بافتهای نخستین ساقه
در مریستم ساقه سه نوع بافت مریستم نخستین به نامهای پروتودرم ، مریستم زمینه ، و پروکامبیوم تشخیص داده می‌شوند. این سه نوع بافت چند میلیمتر پایین‌تر از مریستم انتهایی قرار دارند و مستقیما از تمایز یاخته‌های مریستم انتهایی بوجود می‌آیند. از تمایز این سه بافت به ترتیب جدول زیر پدید می‌آیند. پروتودرم بشره را تولید می.

ادامه نوشته